De markt voorspellen: kan het?

Degene die erin slaagt om de aandelenmarkt honderd procent accuraat te voorspellen kan enorme rijkdom verwachten. Helaas hangen de stijgingen en koersdalingen van de markt uiteindelijk af van de keuzes van een enorm aantal mensen en robots - en je weet niet waar ze aan denken voordat ze besluiten een aandeel te kopen of verkopen.

Maar, iedereen zit de hele dag op Google zijn of haar gedachten te Googelen. Is daar geen goede voorspelling uit te halen?

Een team van wetenschappers heeft een sterke correlatie aangetoond tussen zoekopdrachten die zijn ingediend bij de internet zoekgigant en de wekelijkse schommelingen in de aandelenhandel. Maar het is onwaarschijnlijk dat iemand door deze data analyse rijk wordt. Het moment dat geautomatiseerd portefeuille management volledig op Google Trends leunt laat dus nog even op zich wachten.

De aandelenmarkt is een complex en nerveus systeem. In bijna elke handelsweek kan de prijs van een aandeel gelijk blijven, gestaag stijgen of plotseling kelderen. De oorzaken hiervoor lijken nog steeds een mysterie voor onderzoekers, hoewel er al jaren onderzoek naar is gedaan.

Met wiskundige en natuurkundige modellen is al jaren getracht de grillen van de markt beter te begrijpen. En op een langere tijdschaal lijkt het mogelijk de markt te verklaren, maar wanneer onderzoekers zich richten op een tijdsspanne van een week, lijkt de marktbeweging willekeurig en niet voor voorspelling vatbaar.

Evenzo onvoorspelbaar lijkt het wanneer men kijkt naar de markt voor lokale windenergie. Hier is het ook voor beleidsmakers moeilijk inschatten of lokale weerstand groot wordt, of dat bewoners vrijwel direct instemmen met de gepresenteerde plannen van beleidsmakers.

De reden lijkt dat mensen besluiten om aandelen te kopen of te verkopen, of weerstand te bieden tegen windmolenparken lijkt niet alleen op basis van persoonlijke motivaties, maar ook op basis van de collectieve beslissingen van anderen. Dit kuddegedrag maakt de de economie zo chaotisch dat het handelspatroon in de ene week bijna nutteloos is als voorspelling voor de volgende week.

Om de markt te voorspellen, heb je gegevens nodig over wat er door de hoofden van mensen gaat voordat ze hun financiële beslissingen nemen. Een van die gegevensbronnen is het totale wekelijkse volume aan zoekopdrachten op internet, dat nu beschikbaar is voor onderzoekers via Google Trends.

Onderzoekers vergeleken de fluctuaties van week tot week in twee sets gegevens: het aantal keren dat de naam van een bedrijf in de S&P 500 werd opgenomen in een Google-zoekopdracht en de prijs en het handelsvolume van de aandelen van dat bedrijf . Ze richtten zich op periode van 2004 tot 2010.

De gegevens van Google konden de wekelijkse schommelingen in de aandelenkoersen niet voorspellen helaas. De onderzoekers vonden echter een sterke correlatie tussen zoekopdrachten op internet naar de naam van een bedrijf en het handelsvolume.

Als bijvoorbeeld veel mensen de ene week naar computerfabrikant IBM zouden zoeken, zou er de volgende week veel worden verhandeld in IBM-aandelen. Maar de Google-gegevens konden de prijs ervan niet voorspellen, wat wordt bepaald door de verhouding tussen gekochte en verkochte aandelen.