'Wij drinken altijd muntthee uit eigen tuin'

GORINCHEM De moestuin van Nico en Jeanet 't Lam ligt er nu misschien wat mistroostig bij, maar toch voorziet dit tuintje hen het hele jaar door van eten. Jeanet 't Lam: ,,Groente en fruit verbouwen we allemaal zelf. We gebruiken geen bestrijdingsmiddelen. Dus dat betekent dat we veel extra werk hebben, om het fruit en groente te beschermen tegen de insecten en ander ongedierte."

door Mirjam de Swart 

,,Ach, zolang het lichaam het toelaat, vind ik het niet erg om te doen", vult Nico 't Lam zijn vrouw aan. ,,Stilzitten is toch niks voor mij", voegt hij er hartelijk lachend aan toe. ,,Pas ben ik nog een hele ochtend bezig geweest om het onkruid tussen de stoeptegels vandaan te halen."

GROENE ZEEP En terwijl Nico het onkruid op een zo duurzaam mogelijke manier te lijf gaat, zoekt Jeanet op internet naar tips die het fruit en de groente in de moestuin beschermen tegen ongedierte. ,,Ik las eens dat je kool moet inspuiten met groenezeepsop. Nou, dat werkt prima. En we bewaren nu ook onze gebruikte theezakjes, want als je die in de grond stopt bescherm je de planten tegen ongedierte en het schijnt de groei te stimuleren."

,,Dus we zijn blij dat je een kopje thee drinkt", vult Nico lachend aan. ,,Want wij drinken zelf eigenlijk altijd muntthee uit eigen tuin."

Het zijn vooral de kleine dingen in huis die wijzen op de duurzame levensstijl van Nico en Jeanet. ,,We pakken bijvoorbeeld nooit de auto voor ritjes die korter zijn dan 10 kilometer. Dat doen we altijd op de fiets, ook als het regent. En ik fiets gerust ook nog wel verder. Op de fiets naar Sliedrecht? Geen probleem!", aldus Jeanet.

RESTAFVAL Ook het recyclen van afval is redelijk gewoon in huize 't Lam. Als moet Nico toegeven dat er soms wel eens een glazen potje bij het restafval wordt gegooid. ,,Dat moet je niet zeggen joh", roept Jeanet verschrikt. ,,Dat komt in de krant." Nico kijkt haar met pretoogjes aan. ,,Ach ik heb wel eens gehoord dat het juist wel goed is, van af en toe wat glas schijnt de verbrandingsoven harder te branden. Nee hoor, dat is maar gekkigheid. Het is natuurlijk helemaal niet goed, maar ja soms gebeurt het wel."

Toch is Nico ervan overtuigd dat juist het goed omgaan met afval een groot deel van het afvalprobleem oplost. ,,Ik heb persoonlijk niet zo'n moeite met plastic verpakkingen. Natuurlijk zou het wel wat minder kunnen, maar belangrijkste is hoe we met onze afval omgaan. Er ligt zoveel zwerfafval op straat. Dat is toch echt niet nodig. Gooi het netjes in de juiste prullenbak en het kan gerecycled worden."

,,Of kleding bijvoorbeeld", haakt Jeanet in. ,,Als je veel kleding koopt, hoeft dat op zich niet zo'n probleem te zijn. De vraag is: wat doe je er mee als je het niet meer draagt? Bij ons gaat alles naar allerlei instellingen die het weer doorgeven aan andere mensen die het nog kunnen gebruiken. Van dat soort instanties heb je er genoeg in de christelijke wereld. En kleding die echt niet meer draagbaar is, die gebruiken we als poetslap."

STORING Ondanks dat Nico en Jeanet positieve mensen zijn en met weinig moeite op zo duurzaam mogelijk wijze hun leven leiden, geven ze toe dat het niet altijd makkelijk is. De techniek werkt in hun geval niet mee. ,,Sinds juni vorig jaar hebben we zonnepanelen, maar sinds april dit jaar hebben we de ene storing na de andere. Soms zitten we daarom wel drie tot vier uur zonder stroom. We hebben al bij diverse partijen aangeklopt, maar niemand kan ons verder helpen", aldus Jeanet.

Volgens het tweetal is Stedin verantwoordelijk voor het probleem. ,,Het netwerk is in al die jaren natuurlijk nooit aangepast, terwijl er hier in de omgeving wel ontzettend veel bijgebouwd is. Het is veel drukker geworden op het netwerk en wij denken dat het die drukte gewoon niet aan kan." Het echtpaar is erg benieuwd of andere Gorcumers zich herkennen in deze problemen. ,,Samen staan we misschien sterker", aldus Nico.

,,We hebben niet alleen voor zonnepanelen gekozen, omdat het goed is voor het milieu. Wij zagen het ook als een mooie investering. Met zonnepanelen kun je heel veel besparen op je energierekening. Maar daar merken we nu door al die storingen vrij weinig van, en dat is jammer."

Het echtpaar is bovendien afgesloten van het gas. ,,De meter is echt verzegeld. We kunnen dus niet maar even terug grijpen bij nood. Ons huis verwarmen we met infrarood panelen die aan het plafond hangen. Die werken elektrisch, dus als de zonnepanelen niet werken en geen stroom leveren, zitten wij in de kou", aldus Nico.

LEVEN ZOALS GOD HET WIL De christelijke Nico sluit het gesprek af met een overpeinzing. ,,Uiteindelijk kunnen ons ongelooflijk druk maken over van alles en nog wat, maar als we gewoon zouden leven zoals God dat wil is het probleem opgelost. Zolang we in zonde blijven leven, kan de mensen van alles bedenken, maar het zal ons niet helpen."

Om er vervolgens nuchter aan toe te voegen: ,,Waar ik me overigens ook vreselijk aan stoor is het feit dat zoveel dingen er door de overheid maar door gedramd worden. Er worden in mijn ogen geen overwogen beslissingen genomen. Er wordt niet nagedacht. Neem nou die elektrische auto's. Iedereen moet maar met zo'n ding gaan rijden, maar niemand weet wat we straks met al die overbodige accu's aan moeten."