Samen werken aan een vitaal, mooi en schoon platteland

REGIO - In Noord-Brabant wordt druk gewerkt aan projecten die bijdragen aan een vitaal, mooi en schoon platteland voor inwoners en recreanten. Zo ook in het Land van Heusden en Altena. In dit gebied spelen 5 grote projecten: de restauratie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, de realisatie van de Robuuste Ecologische Verbindingszone, de kavelruilen, de projecten van de Samenwerking Vitaal Altena en de ontpoldering van de Noordwaard. Om deze projecten te realiseren, werkt een aantal partijen samen met elkaar. In de Wijde Biesbosch zijn alle organisaties die betrokken zijn bij het mooier en vitaler maken van het platteland vertegenwoordigd in de Gebiedscommissie Wijde Biesbosch: gemeenten, waterschap, natuurbeheerders, de landbouworganisatie, agrarische natuurverenigingen, de recreatiesector en andere maatschappelijke organisaties.

De Nieuwe Hollandse Waterlinie is een oude verdedigingslinie die liep vanaf de Biesbosch naar Amsterdam. De linie bestond uit laag gelegen gebieden, die in tijd van dreiging onder water werden gezet en hoge delen, waarop forten of verdedigingswerken stonden om het gebied te beschermen. De linie bleef in het Land van Heusden en Altena goed bewaard. Wel zijn de forten dringend aan herstel toe. De verdedigingswallen van Fort Altena zijn in 2007 al hersteld. Na de zomer start het verbeteren van de ontsluiting en parkeervoorziening bij het fort. Hiermee komt ook de oude toegangsbrug weer terug. Tegelijkertijd start de 1e fase van de restauratie en herbestemming van het fort als Recreatieve Poort, VVV, vergaderlocatie en restaurant. De renovatie van Fort Bakkerskil, dat een nieuwe functie als bed- & breakfast krijgt, startte vorige week: de loodsen worden gesloopt, de wallen hersteld, de gracht uitgebaggerd en de toegang verbeterd.

Verder werkt Brabants Landschap aan de plannen voor een Liniepad. Het Liniepad is een wandelpad, dat van Fort Bakkerskil via Fort Altena, de Zandwijkse en Uitwijkse molen en landgoed Kraaiveld naar de vesting Woudrichem loopt. Na de zomer wordt de financiering van het project bekeken. Gebiedscommissie Wijde Biesbosch werkt hierbij samen met de gemeente Werkendam en Woudrichem en Brabants Landschap. Provincie, rijk, gemeente Werkendam en Woudrichem en Brabants Landschap brachten voor dit project al zo’n 7 miljoen euro bijeen van de ruim 10 miljoen euro, die nodig zijn.

Robuust ecologische verbindingszone

Langs de Nieuwe Hollandse Waterlinie is een robuuste ecologische verbindingszone gepland tussen de Biesbosch en Loevestein. Deze zone verbindt, via de kreken rond de Biesbosch, de Lek en de Vecht, de grote natte natuurgebieden Biesbosch, Vechtplassen en Naardermeer met elkaar. Waterschap Rivierenland start in 2010 met het herstel van de kreken Oostkil, Bleeke Kil en Bakkerskil en de aanleg van de ecologische verbindingszones van west naar oost. Daarbij gaat het waterschap een vispassage aanleggen bij de Hillegatsche en Vierbanse Sluis in Hank. Hierbij wordt op verzoek van de gemeente Werkendam ook de restauratie van de sluizen opgepakt. Tussen Fort Bakkerskil en Fort Altena wordt verder circa 100 ha nieuwe natuur aangelegd. Dienst Landelijk Gebied verwerft op dit moment met rijksgeld de grond hiervoor. Ook bekijkt men de mogelijkheden van particulier natuurbeheer. Aansluitend aan het gebied liggen er initiatieven voor nieuwe landgoederen: Kraaiveld - een particulier initiatief van drie agrariërs - en Uitwijksche Veld. Ook zijn er plannen om in de komende jaren het Andelsch Broek net als het Eendenveld in te richten als natuur om zo het natte karakter van het Pompveld te kunnen herstellen. Hierbij speelt ook de kavelruil voor verwerving en verplaatsing van agrarische bedrijven. In 2008 startte de grondverwerving voor dit project, dat eind 2013 klaar moet zijn.

Kavelruilen

Landbouw is het voornaamste grondgebruik binnen het Land van Heusden en Altena. De verkaveling van veel bedrijven is echter niet optimaal. Daarom werd het project ‘Kavelruil’ opgezet, waarbij boeren op vrijwillige basis stukken grond ruilen om zo tot een betere landbouwstructuur te komen. Nevendoel is om grond vrij te ruilen voor de realisatie van de natuurdoelen in het gebied. Het project startte in een deel van het gebied. In januari werden op het gemeentehuis van Woudrichem de handtekeningen gezet onder de eerste twee kavelruilprojecten in het gebied. Hiermee kwam zo’n 50 hectare grond dichter bij bedrijven te liggen. Na de zomer wordt het projectgebied uitgebreid naar de rest van het Land van Heusden en Altena.

Vitaal Altena

De Agrarische Natuurvereniging, de gemeenten in het Land van Heusden en Altena, Brabants Landschap en het waterschap Rivierenland werken samen in de Samenwerking Vitaal Altena. Vitaal Altena werkt aan het verbeteren van het recreatieve aanbod en de landschappelijke kwaliteit in het Land van Heusden en Altena. Zo realiseerde het samenwerkingsverband het Oostwaardpad tussen Werkendam, Nieuwendijk en Hank en een wandel-, fiets- en ruiterpad tussen Babyloniënbroek en Eethen. Op 1 oktober 2008 werd het eerste ruiter- en menpad geopend nabij het Pompveld en de polderwegen. Verder werken streekproducenten, zoals boerderij de Lange Hoeve en de Melk Drive & Excursieboerderij in Genderen samen in de werkgroep Streekproducten van de Agrarische Natuurvereniging.

Op het gebied van landschap zijn in de gemeente Aalburg op een aantal plaatsen laanbeplantingen aangelegd, deels met hoogstamfruitbomen. Vanaf 2009 wordt dit project uitgebreid naar andere plekken binnen de gemeente Aalburg.

Noordwaard

De Noordwaard is een 2050 hectare groot gebied waar vooral landbouw plaatsvindt. Het gebied wordt in het kader van het project Ruimte voor de Rivier ontpolderd. In het programma Ruimte voor de Rivier werken regio en Rijk samen om het rivierengebied beter te beschermen tegen overstromingen. Over een lengte van 2 km wordt de waterkering langs de Nieuwe Merwede verlaagd, waardoor het rivierwater bij hoogwater het gebied in kan stromen. Bij de uitstroomopening aan de zuidwestkant van de Noordwaard, verdwijnt de dijk helemaal. Hierdoor komt de dagelijkse eb- en vloedbeweging weer terug in de kreken van de Noordwaard. Het zogeheten doorstroomgebied komt minimaal een paar keer per jaar - vooral in de wintermaanden - onder water te staan. In de overige - door kades omgeven - delen van de Noordwaard gebeurt dit veel minder vaak. Deze gebieden zullen eens in de 100 tot 1000 jaar meestromen. Het doorstroomgebied zal niet meer geschikt voor de huidige vorm van landbouw, de overige delen van de Noordwaard wel. Uitgangspunt bij de uitvoering van de maatregel is dat de huidige bewoners in de Noordwaard kunnen blijven wonen.