‘Maar jullie hadden mooi weer’

12 april 2011 om 00:00 Cultuur

GORINCHEM - ,,De communicatie was vroeger niet goed. Toen de mensen uit Nederlands-Indië terugkwamen was er geen openheid. Erger nog, hen werd de mond gesnoerd als zij wilden vertellen over hun gruwelijke ervaringen in de Japanse bezettingstijd. ‘Maar jullie hadden altijd mooi weer’, was het antwoord. Nou, dan klap je dicht hè.”

Arida van Baardewijk tilt bij de opening van de indrukwekkende tentoonstelling over Nederlands-Indië en Zuidoost Azië in de bibliotheek een tipje van de sluier op. Deze tentoonstelling is er niet één om even achteloos door te lopen. Op de fotopanelen zijn ook gruwelijke beelden te zien. Het materiaal is afkomstig van de EKNJ, Ex-krijgsgevangenen en Nabestaanden Japan. Deze organisatie bestaat niet meer, maar de expositie is overgenomen door Stichting Gastdocenten. De gastdocenten zijn overlevenden, die na een training hun verhalen vertellen op scholen aan groepen kinderen en studenten.

De 79-jarige gastdocent Connie Suverkropp uit Hilversum was nu gevraagd om samen met Arida van Baardewijk de tentoonstelling te openen. Op de fotopanelen staan teksten, die de geschiedenis vertellen. Maar het indrukwekkende beeldmateriaal spreekt eigenlijk voor zich; de opkomst van Japan, de bezetting van het huidige Indonesië, de Jappenkampen en de Birmaspoorlijn. In de Nederlandse geschiedenisboeken wordt er maar weinig over verteld, terwijl Nederland toch zo verbonden was met ‘haar’ Nederlands-Indië.

De groepen 7 en 8 van drie Gorcumse scholen gaan de tentoonstelling bezoeken, Mariëngaarde, Beatrix-De Burcht en de JP Waaleschool. Gastdocenten komen dan hun verhaal vertellen. ,,Wij hebben een training gehad, omdat het voor ons soms zo moeilijk is. Je moet soms durven zeggen ‘daar praat ik liever niet over’. En kinderen zijn heel gevoelig voor niet uitgesproken taal. Daar moet je rekening mee houden,” vertelt mevrouw Suverkropp.

Arida van Baardewijk is vanuit de historische vereniging Oud-Gorcum momenteel druk doende met een Nederlands-Indië-project. Ook daarbij wordt gebruik gemaakt van vertelde verhalen. ,,Het is ontroerend te zien dat deze mensen, die eenmaal in Nederlaand aangekomen niet goed behandeld zijn, nu de energie en de kracht opbrengen om er voor de Nederlandse jeugd te zijn. Het is heel bijzonder dat zij over hun zwaar beladen geschiedenis kunnen vertellen zonder de emoties. Dat kost heel veel kracht.”

De bibliotheek Gorinchem is min of meer toevallig op deze tentoonstelling ‘gestuit’. ,,We brengen media op alle dragers. De geschiedenis is in dit geval met foto’s op panelen uitgebeeld en wordt vertelt door overlevenden. We gaan daarmee terug naar de oorsprong van het verhaal; het wordt verteld door iemand die het heeft meegemaakt,” legt vestigingsmanager Angelique Stravers uit. De bibliotheek zal aan de hand van dit thema boeken over Nederlands-Indië op een tafel bij de tentoonstelling rangschikken.

advertentie
advertentie