Sluiting van 'de Nachclub'

GORINCHEM - Met de voorstelling De Nachclub heeft het theaterduo Fred Delfgaauw en Sjaak Bral op 21, 22 en 23 april definitief afscheid genomen van het Gorcums publiek. En waar anders dan in theater Peeriscoop, daar waar hun samenwerking ooit is begonnen.

door Inge Keppels

Na vier succesvolle theaterseizoenen is er aan dit zogenoemde 'cabadrama' een eind gekomen. In de vorige serie optredens Koffiehuis De Ooievaar handelt het om twee broers - Depri en Brani - die de erfenis van hun vader komen ophalen; het koffiehuis. De Nachclub was min of meer een vervolg hierop. Dit keer worden de broers niet bij naam genoemd maar helder is dat ze in twee totaal verschillende werelden leven.

Het decor van de Nachclub is sjofel, er hangt een koffer aan een touw, een verstofte piano staat in de hoek. De locatie is ook dit keer door geld uit een erfenis gekocht door één van de broers. Na wat gesteggel over en weer wordt duidelijk dat ze een missie hebben. Ze willen een succes maken van de Nachclub om elkaar daarna nooit meer te zien. Er is geen vastomlijnd plan voor de avond, wel een gedateerd programmaboekje uit 1943 (het jaar waarin de club is dichtgegaan) dat als leidraad wordt gebruikt.

Grote thema's als oorlog, vrijheid en realiteit komen voorbij. De ene broer wil lachen, vergeten, niet achterom kijken en gaat voor het platte vermaak. Komt op als Koko in blauwe jurk, strooit met grappen en grollen en zet lukraak wild uiteen springende bossen kunstbloemen neer. De andere is van het herinneren, het denken, de contemplatie en wil een verhaal vertellen. Op het moment dat Delfgaauw de nachtwaker tot leven brengt, komt het drama van WO II akelig dichtbij. De onbeantwoorde liefde van de nachtwaker - in oorlogstijd wisselwachter bij het spoor - voor de Joodse zangeres Leilah heeft catastrofale gevolgen. Is dat wat er gebeurd is? Liegen mag zolang het publiek er maar bij gebaat is. Terwijl de ene broer wanhopig roept dat oorlog van alle tijden is, schreeuwt de ander dat de oorlog voorbij is. 'Spijt, weet je wel hoe lang die oorlog duurt?' Die vraag komt na het verhaal van de opa die zijn handen op de muur kapot heeft geslagen omdat hij in de oorlog geen held is geweest. 'Kijk dan naar het journaal!' Waar de één een koekje ziet, heeft de ander alleen maar oog voor het leed en het onrecht.

De kentering in de voorstelling is het moment dat de broer die lijdt aan Weltschmertz opkomt in een struisvogelpak. De metafoor moge duidelijk zijn. De broers komen dichter bij elkaar. Vragen zich af of je de realiteit nodig hebt om te geloven of iets waar is. Immers, liegen mag zolang het publiek er maar bij gebaat is.

'Zien we elkaar nog?', is de slotvraag van de voorstelling. Er is nog een allerlaatste mogelijkheid om beiden samen te zien in De Nachclub, te weten op 1 mei in de koninklijke schouwburg in Den Haag (zie www.ks.nl). De samenwerking tussen Delfgaauw en Bral op de planken is daarna werkelijk passé. Wel blijven ze met elkaar verbonden; binnenkort komt Bral met een solovoorstelling 'Hier en nu' waarbij Delfgaauw de regie voert. De toekomstige plannen van Delfgaauw zijn - naast het ondersteunen van het productiehuis - voorstellingen maken samen met Bert van den Brink, een blinde pianist die woorden en frasen 'vertaalt' op de pianotoetsen.

Fred Delfgaauw en Sjaak Bral zijn nog één keer samen te zien; tijdens de Koninginnenach.