'De brandnetels stonden metershoog'

Schaapskudde

reuze welkom

in Gorinchem

GORINCHEM -De brandnetels stonden er tot twee meter hoog. ,,Ik kon er niet eens overheen kijken,'' lacht mevrouw Fransje van der Vliet, eigenaresse en beheerster van het vijf hectaren grote landgoed De Groote Wiel in Gorinchem-Oost. Ze komt even kijken bij schaapsherder Huug Hagoort. Zijn heideschapen vinden het landgoed een waar El Dorado en eten zich tonnetje rond.

Eerst knabbelen ze de bloeiende toppen van de brandnetels met zaad en al op. Daarmee is de eerste slag in de strijd om biodiversiteit al geslagen, weet Huug Hagoort. Als de brandnetels minder uitzaaien, krijgen andere planten en kruiden meer kans, komen er meer en ook andere insecten en daardoor weer meer en ook andere vogels enzovoort. Het verhaal van de biodiversiteit is er één van de grote kringloop en de natuur, die z'n gang moet kunnen gaan.

Enthousiasme

Mevrouw Van der Vliet was meteen overtuigd van het goede van deze aloude en tegenwoordig 'duurzame' werkwijze en sloot een overeenkomst af met de schaapsherder uit Ottoland. Zij is de tweede klant in Gorinchemvoor de schaapskudde. De gemeente laat de kudde de Spijksedijk begrazen.

Helemaal zonder voorbereidingen kan dat niet. Huug komt met zijn schapen en fanatieke Border Collie's helemaal vanuit Ottoland naar de Arkelstad lopen. Overdag eten de dieren zich vol - wel 8 kilo per schaap - op het aangewezen gebied, maar 's nachts moeten de herkauwers rust hebben. Daarvoor moet er een nachtweide zijn. Mevrouw Van der Vliet heeft aan de overkant van de Lingsesdijk een nachtweide beschikbaar. En voordat de schapen ophet landgoed kunnen worden losgelaten moeten er omheiningen geplaats zijn en korven om de boomstammen. Dat is nu allemaal voor elkaar.

Stikstof

De schaapskudde begraast De Groote Wiel nu voor de tweede keer. De resultaten zijn al goed zichtbaar. De brandnetels zijn lang niet zo hoog meer en er ontstaan al open plekken, waar andere planten kans moeten krijgen. De andere optie is maaien, hakselen en het gewas laten liggen als voedingsbron voor de bodem. ,,Dan krijg je veel stikstof in de grond, en dat is goed voor planten,'' legt Huug uit. ,,Maar je hebt snelgroeiende en langzaamgroeiende planten. Als er veel stikstof is, winnen de snelgroeiers zoals brandnetels het.''

Na verloop van tijd staan er alleen nog maar brandnetels, die telkens rijkelijk uitzaaien. Het duurt een paar jaar om het tij te keren. De schapen eten de koppen uit de brandnetels, zodat deze niet verder kunnen uitzaaien. Maar ongemerkt 'zaaien' de dieren ook meteen, namelijk het zaad van planten en kruiden van de vorige locatie. ,,Het zaad blijft in de vacht steken, tussen de hoefjes en in de mest,'' legt Huug Hagoort uit. ,,Als je een gebied vier keer per jaar laat begrazen (om de acht weken), duurt het een jaar of twee, drie om de diversiteit te vergroten. Dat kan je monitoren, tellen. Waar nu nog maar twaalf soorten groeien, zijn er later wel 60 verschillende plantjes te vinden.''

Klaprozen

Op het landgoed van mevrouw Van der Vliet en op de Spijksedijk kan het dus alleen maar leuker worden met veel meer plantensoorten en diertjes.,,Na drie jaar zie je echt resultaat,'' zegt Huug. ,,Dan zie je kamille, wilde margrieten en klaprozen terugkomen.''

Ondertussen houden zijn trouwe en actieve Border Collie's Tessen Kim de kudde in de gaten. Schapen, die teveel afdwalen van de groep, worden behendig teruggehaald. Soms is er veel stress, als de kudde langs de weg moet en er veel verkeer is. ,,We hopen altijd maar dat de mensen rekening met ons houden. Maar sommigen rijden je bijna ondersteboven,'' vertelt de schaapsherder. Hij heeft zeven honden, zodat ze elkaar kunnen afwisselen. ,,De regel is: één dag werken, twee dagen rust.''

Supergezellig

,,Op de Spijksedijk is het begrazen aan de kant van de bedrijven wel lastig. Maar aan de andere kant, bij de huizen, is het echt supergezellig. Er komen ouders met kinderen kijken, die van alles willen weten. Dat is leuk. En laatst zette iemand spontaan een emmer vers water neer voor de dieren. Geweldig, dat de mensen zo goed meedenken en zo attent zijn.''

De mensen vinden het leuk als de schaapsherder komt en Huug Hagoort vertelt graag over zijn werk, overtuiging, filosofie en passie. Wie echt meer wil weten kan een bezoek brengen aan zijn schaapskooi en bedrijf in Ottoland, waarvoor hij prijzen in de wacht heeft gesleept op gebied van duurzaamheid. Het adres is: A89, 2975 BD Ottoland.

Info: www.Schaapskooiottoland.nl.