Met de bode op reis

GORINCHEM - In het Gorcums Museum is een bijzonder schilderij te zien van een groepsportret met gepruikte regenten, zittend aan een tafel. Het is gemaakt

door de Gorcumse kunstenaar Hendrik Verschuring (1627-1690). Links komt een bode het vertrek binnen. Op zijn grijze jas draagt hij als herkenningsteken een bodebus. Dit was oorspronkelijk een koker waarin de bode een document vervoerde. Die functie kwam later te vervallen, maar de naam bodebus bleef gehandhaafd voor dit draagteken. Doorgaans zijn die vervaardigd van zilver, zoals de bodebussen van het Brouwersgilde en die van het Vissersgilde, die eveneens in het museum te zien zijn.

De oud gemeentebode van Schipluiden, Martien Agterberg, heeft in de afgelopen decennia honderden bodebussen in heel Nederland geïnventariseerd. Een deel van deze bonte verzameling was 1988 al eens te zien in het toenmalige museum 'Dit is in Bethlehem'. Nu, 26 jaar later toont Agterberg wederom een tiental bijzondere exemplaren en vertelt daarover tijdens zijn voordracht 'met de reizende bode op stap'. Hij verhaalt onder meer over zijn ambtsbroeder uit vervlogen tijden, die met de trekschuit van Alkmaar naar 's -Gravenhage voer, alwaar de kastelein van het Logement voor hem een maaltijd klaar had staan. Soms was het gebruiklelijk dat een bode bij zijn aanstelling een bedrag moest inleggen voor aanschaf en onderhoud van zijn kostbare bodebus. Hij kreeg daarmee het gevoel dat hij zich in zijn functie had ingekocht.

De goede uitoefening van het beroep vergde speciale vaardigheden want de bode leefde - en leeft nog steeds- met de stelregel 'Horen, Zien en Zwijgen'. Dat laatste geldt vooral als de dames en heren die hij bedient zich tegoed hebben gedaan aan alcoholische versnaperingen en wat loslippig worden. Agterberg weet daarover op discrete wijze sappig te verhalen en zal dat doen tijdens Open Monumentendag , op zaterdag 13 september om 14.00 uur in het Gorcums Museum. De toegang is gratis.