Martin Haex: ‘Mijn culturele interesse motiveert voor vluchtelingenwerk’

GORINCHEM ,,Wat ik bij VluchtelingenWerk doe is heel wat anders dan wat ik in mijn werkzame leven heb gedaan” zegt Martin Haex (66). ,,Maar de advertentie van het Vrijwilligers Steunpunt voor die organisatie wekte onmiddellijk mijn belangstelling.” En hij weet ook waarom. ,,Dat komt door mijn interesse voor andere culturen.” 

door Levien Vermeer

Met zijn gezin maakte hij verre vakantiereizen. ,,We vonden het belangrijk onze dochter kennis te laten maken met de cultuur en het onderwijssysteem in ontwikkelingslanden.” Het gezin is in diverse Afrikaanse landen en in het Verre Oosten geweest. ,,Afrika gaat in je hart zitten” zegt Martin glunderend, en vervolgt: ,,We wilden onze dochter meegeven dat er nog andere invalshoeken bestaan dan je eigen standpunt.” Nu ze vierentwintig is constateert hij: ,,Ik merk dat ze een genuanceerd wereldbeeld heeft. Zij gaat bijvoorbeeld niet mee in de gedachte dat allochtonen of vluchtelingen vooraan in het rijtje van fraudeurs staan.” 

BESCHUIT MET MUISJES De analytisch scheikundige is vaak in en op het water te vinden. Hij is een fervent roeier. Bij de amateur roeiwedstrijden begeleidt hij de jeugd. ,,Roeien geeft me ontspanning en je kunt dat het hele jaar door doen, zowel in teamverband, als in je eentje, in een skif.” Hij is ook een enthousiast sportduiker. Die sport beoefent hij voornamelijk op vakantie, samen met vrouw en dochter. Hij realiseerde zich tijdens zijn vakanties: ,,Wij zijn over een week of vier weer thuis, maar een vluchteling gaat nooit meer terug naar het land van herkomst.” Toen bedacht hij: ,,Dan ga ik iets doen om die mensen te helpen.” Halverwege vorig jaar is Martin als maatschappelijk begeleider begonnen. Hij ervaart dat VluchtelingenWerk een belangrijke schakel is in het bieden van toekomstperspectief aan de vluchteling. ,,Als een statushouder verhuist van het asielzoekerscentrum naar een nieuwe plek ergens in Nederland, dan komt er veel op hem af.” Het gaat om een mix van gezinnen met kinderen, alleenstaanden en stellen. De organisatie biedt hen juridische - en praktische hulp bij het opbouwen van een nieuw bestaan en het leren van de Nederlandse taal. 

Het Team Huisvesting helpt een persoon of gezin op weg, legt Martin uit. ,,Eerst is er een woning inclusief inrichting nodig. Na een maand of drie kom ik in beeld als maatschappelijk begeleider.” Hij trekt een jaar lang bijna wekelijks met het gezin of de betreffende persoon op. En begeleidde al eens een stel dat een baby verwachtte. ,,Nou dat is wat hoor, dat je dan een bevalling moet voorbereiden als man” lacht hij. Hij houdt de humor er graag in. ,,Ik heb natuurlijk beschuit met muisjes voor ze meegebracht. Want je probeert ook de Nederlandse tradities bij te brengen.” Zelf heeft hij nooit gebruik hoeven maken van enige sociale voorziening. Pas in zijn werk met vluchtelingen werd hij daarmee geconfronteerd. ,,Ik was me er niet van bewust dat Nederland zo complex is. Vluchtelingen krijgen te maken met een woud aan regels, en daar komt de taalbarrière nog eens bij.” 

DANKBAAR WERK Martin is vol lof over de opleiding van vrijwilligers door VluchtelingenWerk. ,,Dat cursustraject zit goed in elkaar. De vrijwilligers kunnen op verschillende teams terugvallen met elk hun eigen deskundigheid.” Zelf is hij een spin in het web. ,,Ik streef er naar een gezin zelfredzaam te maken en houd het overzicht. Ik beantwoord vragen en verwijs door, of ga in overleg met de gemeente. Het is dankbaar werk.” 

In coronatijd gaat hij toch nog wel op huisbezoek met inachtneming van alle veiligheidsmaatregelen, of nodigt mensen op kantoor uit. De begeleiding loopt van zwemles organiseren tot toeslagen bij de belastingdienst aanvragen. En van een school zoeken voor de kinderen tot de standen aflezen voor de energierekening. Soms moet hij ‘nee’ verkopen aan de vluchteling. ,,Maar zo gaat dat in ons eigen leven ook weleens” concludeert hij nuchter. Hij stoort zich het meest aan de digitalisering van Nederland en komt een praktisch probleem tegen. ,,Wij hebben allemaal een laptop thuis, zij moeten het doen met het kleine schermpje van hun telefoon en een slecht netwerk.” 

RESPECT VOOR ELKAAR Wat vindt hij belangrijk in het leven? ,,Dat mijn dochter goed terecht komt. Als er iets met haar gebeurt valt alles daarbij weg.” En als de wereldproblemen ter sprake komen zegt hij: 

,,Wanneer we meer respect voor elkaar zouden kunnen opbrengen dan is meer dan de helft van alle problemen al opgelost.” Dat geldt volgens hem eveneens voor het klimaat. ,,Als we het klimaat een warm hart toedragen, zouden we het advies van de Club van Rome opvolgen. Hun voorstel is de externe factoren die schade veroorzaken bij het vervaardigen van een product, bij de prijs ervan op te tellen. Moet je eens zien wat er dan gebeurt!” Zijn werk voor VluchtelingenWerk neemt zo’n zestien uur per week in beslag. ,,Soms moet ik aan de rem trekken, wanneer mensen blijven appen en bellen.” Overigens raadt Martin iedereen een dergelijke vrijwilligerstaak aan. ,,Het is goed voor je eigen inzicht en relativeert wat je via het journaal hoort en ziet.” 

Meer lezen over VluchtelingenWerk Nederland? Ga naar: www.vluchtelingenwerk.nl