Afbeelding
Suzanne Heikoop

Liefde overwint alles

17 mei 2022 om 15:28 Het laatste afscheid

Op 3 maart 2022 is het twintig jaar geleden dat Manja Leeuwis- de Koning overleed, vrouw van Roel Leeuwis en moeder van Ilse, José en Hilde.

Roel leerde Manja op 26 juni 1972 kennen bij het zwembad. ,,Ik was veertien, Manja vijftien. We vonden elkaar direct leuk en kregen op 29 juni verkering.” Het stel trouwde en kreeg drie dochters. Een gelukkig leven volgde. Roel lacht: ,,We hadden het leuk met elkaar en maakten ook prachtige herinneringen tijdens onze vakanties in Frankrijk, waar we ieder jaar weer tevergeefs poogden om de perfecte zonnebloemfoto te maken.”

Vrijdagmorgen 1 maart 2002 werd alles anders. ,,Manja lag de avond ervoor al met migraine op bed. Dat kwam wel vaker voor, maar deze keer was het wel heftig. Ik hoorde Manja mijn naam roepen en dacht dat ze misselijk was. Mijn oudste dochter was op zolder en liep tegelijk met mij de slaapkamer in. Manja lag trillend op bed, ze was buiten kennis. Ik raakte lichtelijk in paniek. Mijn dochter bleef opvallend rustig. Zij spoorde me aan om te gaan reanimeren en belde 112. We hoorden over de polder de sirenes naar ons toekomen. De huisarts was er als eerste en dacht aan een epileptische aanval. Dat stelde ons enigszins gerust. Het ambulancepersoneel maakte een enorme indruk op mij. De rust, de professionaliteit en empathie die zij uitstraalden, wat een kanjers.  Ze brachten haar naar Gorinchem. Manja bleek een hele zware hersenbloeding te hebben gehad door een aneurysma in een slagader. In het Beatrixziekenhuis kreeg ze twee hartaanvallen. Ze werd overgebracht naar UMC Utrecht.” 

Roels dochters waren bij buren opgevangen. ,,Ik kwam thuis en ze vroegen: ‘Gaat mama dood?’ Mijn hart wilde ‘Nee, natuurlijk niet!’ schreeuwen, maar ik kon niet anders zeggen dan ‘Dat weet ik niet.’. Zaterdag zou een onderzoek volgen, maar daar was Manja toen te zwak voor. Ik heb familie en vrienden gebeld die op bezoek mochten komen om afscheid te nemen. Op zondag bleek uit onderzoeken waar we bang voor waren. Verdere behandeling zou niet baten. ‘s Avonds om 9 uur werd de behandeling gestopt. Om half 12 overleed Manja in ons bijzijn. Omdat haar organen werden gedoneerd, werd ze vrij snel daarna weggehaald. Na een paar uur zag ik haar weer. Hoe vreemd het waarschijnlijk ook klinkt: ze was prachtig!”

Ik kreeg een ontzettende kracht. Daarmee konden we er met elkaar een mooi afscheid van maken

Als Roel van tevoren had moeten zeggen hoe hij reageerde op dit scenario, had hij gezegd dat hij opgeveegd kon worden. ,,Maar dat gebeurde niet. Ik kreeg een ontzettende kracht. Daarmee konden we er met elkaar een mooi afscheid van maken. We beseften dat we hier maar één kans voor hadden. Op maandagmorgen zag ik tot mijn verbazing dat buiten alles doorging. Mensen gingen naar hun werk, kinderen naar school en ook de zon was weer gewoon opgekomen. De wereld draaide door, terwijl bij ons alles anders was. Een tijdje later las ik een boektitel van J. Bernlef: Buiten is het maandag. Ik heb het boek gekocht, puur om de titel. Die gaf precies mijn gevoel weer.”

Manja werd op maandagmiddag thuis opgebaard onder de in Parijs getekende portretten van haar dochters. ,,Dat hadden we samen besproken. In 2001 overleed Anke, een goede vriendin van ons. Zij lag thuis opgebaard en dat vonden Manja en ik heel indrukwekkend. De gesprekken die we toen daarover voerden, bleken nu extra waardevol.” Manja hield van zonnebloemen, maar dat was een uitdaging in maart. ,,Waar ze vandaan kwamen weet ik niet, maar uiteindelijk lag Manja in een gele bloemenzee. Tot op de dag van vandaag staan er altijd verse zonnebloemen bij haar foto thuis en bij haar urngraf.”

De week van het afscheid werd een intens mooie week. ,,De kinderen en hun vrienden versierden de kist met foto’s. Familie en vrienden kwamen afscheid nemen. Er werd gehuild, maar ook gelachen. Humor helpt, zeker in moeilijke tijden. Eén van mijn dochters zei later: ‘Ik zou de week dat mama thuis opgebaard lag nog wel eens over willen doen.’ Dat zegt denk ik alles!”

Die avond ging ik naar de begraafplaats met mijn medaille en dertig kaarsjes. Dat was heel intens

De weken na de crematie ervoer Roel hoeveel energie rouwen kost. ,,Ik liep normaal marathons, maar nu was een rondje park al veel. Ik stelde voor mezelf een doel om door te gaan. Omdat ik Manja dertig jaar kende, ging ik evenveel loopjes doen, allemaal gelinkt aan haar. Het sluitstuk was de marathon van Rotterdam in april 2003. Iedereen leefde mee met deze loopjes. Tijdens de marathon stonden er veel familie en vrienden langs de kant met een ‘Ren Roelof Ren’-shirt. Die avond ging ik naar de begraafplaats met mijn medaille en dertig kaarsjes. Dat was heel intens.” Roel en de meiden werden sowieso niet vergeten. ,,Het voelde als een warme deken. Er werden honderden kaarten bezorgd, het hele dorp leefde mee, iedereen wilde helpen. Als mensen goedbedoeld zeiden dat ik toch door moest, corrigeerde ik ze. Ik mág door! Ik heb drie lieve dochters en genoeg om voor te leven. Als ik het leven niet op zou pakken, zou Manja helemaal sterven, want dan kon ik ook niet meer over haar praten. Op de donderdagen maakten zussen van Manja en mij, die de bijnaam ‘de rausers’ kregen, het huis schoon. Iedere donderdagavond aten we bij onze oude buren, samen met het gezin van Anke. Dat doen we nu nog steeds, iedere eerste donderdag van de maand. Echt heel bijzonder! Iedereen heeft zoveel voor ons gedaan. Dat is echt overweldigend en iets waar mijn dochters en ik voor altijd heel dankbaar voor zijn. Rouwen moet je echter zelf doen, op je eigen manier. Je moet er dwars doorheen, niemand kan jouw pijn wegnemen.”

Dat wilde Roel eerst wel proberen voor zijn dochters. ,,In het begin was ik erg bezig om vader en moeder tegelijk te zijn, de oude situatie te simuleren. Dat was echter een onmogelijke opgave en deed ook onrecht aan de positie van Manja. Als iemand er niet meer is, kan het nooit meer worden zoals het was. Dan ontstaan er een nieuwe situatie, waarin we de inbreng van Manja voor altijd missen. Haar herinnering leeft echter voor altijd voort in ons hart. Herinneringen die ik doorgeef in mijn nieuw relatie met Rini. En aan onze drie kleinkinderen: Naud, Fenna en Finn. Wat zou Manja daar trots op zijn geweest!”

,,Met angst voor de dood kan je niet leven, zei onze vriendin Anke. De dood hoort erbij. Aanvaard het. Probeer je leven zo mooi en zo goed mogelijk te besteden en besef dat je niet allemaal tachtig wordt.”

advertentie
advertentie