Brieven en foto’s van Klaas Bruinsma in expositie ‘Revolusi’ in Rijksmuseum

GORINCHEM Brieven en foto’s van Klaas Bruinsma uit de jaren 1945-1949 zijn straks te zien in de expositie ‘Revolusi, Indonesië onafhankelijk’ in het Rijksmuseum te Amsterdam. De expositie biedt een internationaal perspectief op de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië in de jaren 1945-1949. De expositie is opgebouwd rond twintig persoonlijke verhalen, waaronder het verhaal van Janke en Klaas Bruinsma.

Het levensverhaal van Klaas en Janke Bruinsma werd door dochter HIlma uit Gorinchem geschreven aan de hand van honderden brieven. Soldaat Klaas Bruinsma verbleef van 1945-1949 in Indonesië en schreef iedere dag aan zijn vrouw Janke. Over de gevechten, over zijn gevoelens en alles wat hem in die moeilijke jaren bezig hield. Zijn brieven bleven bewaard in een theemeubel dat hij zelf had gemaakt. Ze bleven geheim, totdat zijn dochter Hilma zich over de brieven ontfermde en ze verwerkte in haar blogs onder de naam ‘het taboe in het theemeubel’. Dochter Bruinsma zocht contact met het NIOD, de brieven van Klaas zitten daar inmiddels in het archief. 

Klaas en Janke in het Rijksmuseum!https://t.co/6RCqWroh57

— Hilma Bruinsma (@HilmaBruinsma) December 29, 2021

FOTOBOEK Via het NIOD kwam ze ook in contact met het Rijksmuseum, zo was ze aanwezig op een informatiebijeenkomst in oktober 2021. Niet lang daarna kreeg ze het bericht dat het levensverhaal van haar ouders straks terug te zien is in het Rijksmuseum. ,,Hun persoonlijke verhaal is straks ‘een van de vele gezichten die deze geschiedenis heeft’. Mijn ouders verhaal landt in het geheel van wereldwijde en eeuwenlange geschiedenis. Dat geeft – in alle ellende die zich heeft voorgedaan – een soort bevrijdend gevoel. Aparte en fijne gewaarwording!”, zo schrijft Hilma in haar laatste blog. In die bijdrage laat ze ook weten dat ze gaat werken aan een fotoboek. Aanvankelijk was ze voornemens van de brieven en blogs een boek te maken, maar daar ziet ze nu vanaf omdat deze al online zijn te lezen. Ze kiest daarom voor een fotoboek. Haar vader Klaas was één van de weinige militairen die zelf een fototoestel had. Hij heeft daarmee honderden, veelal unieke foto’s gemaakt tijdens de jaren van de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië. Die gaat Hilma gebruiken voor haar fotoboek.

PERSOONLIJKE ERVARINGEN De expositie in het Rijksmuseum wordt 10 februari geopend en is tot 5 juni 2022 te bezoeken. In diezelfde periode rond de opening verschijnt ook het NIOD onderzoek naar de onafhankelijkheidsstrijd van de voormalige Nederlandse kolonie. Centraal staan in de expositie mensen die de revolutie van nabij hebben meegemaakt: strijders, kunstenaars, politici, diplomaten, journalisten en anderen. Hun persoonlijke ervaringen maken duidelijk dat deze geschiedenis vele gezichten en stemmen heeft. Te zien zijn meer dan 200 objecten uit Australië, België, Engeland, Indonesië en Nederland, als getuigen van dit turbulente verleden. Van herinneringen in privébezit tot niet eerder in Nederland vertoonde schilderijen uit Indonesische kunstcollecties. Onderdeel van de tentoonstelling zijn foto’s, affiches en pamfletten, die indertijd in Indonesië in beslag zijn genomen door Nederlandse militaire inlichtingendiensten. Dankzij samenwerking met het Nationaal Archief te Den Haag, dat het archief van deze inlichtingendiensten beheert, worden deze bronnen voor het eerst tentoongesteld.

DIALOOG Bij de tentoonstelling verschijnt in februari 2022 het boek Revolusi! Indonesië onafhankelijk met bijdragen van Harm Stevens, Amir Sidharta, Bonnie Triyana, Marion Anker, Remco Raben, Yudhi Soerjoatmodjo, Aminudin TH Siregar en Anne-Lot Hoek. Voor meer verdieping en voor mensen die niet naar het museum kunnen reizen komt er ook een online versie van Revolusi! Via een interactieve wereldkaart maken mensen kennis met tien ooggetuigen. Rondom de tentoonstelling worden binnen en buiten het museum programma’s en producten gemaakt waarin de thema’s en verhalen uit de tentoonstelling breder worden uitgemeten, met ruimte voor dialoog over de verschillende perspectieven en de nawerking van deze geschiedenis.