BW, oma, GN
2 januari 2022 om 17:26 OpinieOp Nieuwjaarsdag loopt de dienst van de vrouw altijd nog wat langer uit dan gewoonlijk. Haar dienst in de thuiszorg, die op Nieuwjaarsdag en alle andere zon- en feestdagen gewoon doorgaat, zo u begrijpt. Voor de vijfde achtereenvolgende nieuwjaarskeer is zij deze morgen om zes uur opgestaan om zich even voor zeven uur te kunnen melden bij de eerste klant.
Dat kleurt bij ons de Oudejaarsavond. Je zakt niet door tot een uur of drie als je om zes uur al min of meer fris en bovendien fruitig bij de eerste klant moet zijn, met vaste hand en zonder drankkegel. Ik vind haar een held in dit mooie vak. Zij moppert en klaagt niet en onthoudt zich vrijwillig van uitbundig feestgedruis. En op Tweede Kerstdag moest zij ook al werken. “Iedereen slaapt dan nog”, zegt zij dan, “het is doodstil op straat, je ziet alleen hier en daar een collega met een Rivas-jasje. Dan zwaaien we even naar elkaar, zonder lawaai te maken.”
Het is een hels gejakker om de dienst te volbrengen in de daarvoor geplande tijd. Sinds de marktwerking ook in de zorg haar intrede deed en de concurrentie tussen op klantenkavels biedende zorginstellingen begon, werd de voor zorghandelingen beschikbare tijd drastisch ingeperkt. Hoe sneller het werk gedaan wordt immers, hoe lager de prijs en hoe sterker de concurrentiepositie ten opzichte van andere zorgaanbieders. Niet de kwaliteit is doorslaggevend, maar de kwantiteit. Waar ooit de steunkousen met liefde en zorg werden aangeholpen, moet dit nu in 2 minuten en dertien seconden en waar mevrouw de klant voorheen een kwartiertje lekker mocht douchen moet zij nu in acht minuten worden ontkleed, gewassen, afgedroogd en wederom in de kleren geholpen. Hetgeen weinig ruimte laat voor iets anders dan de feitelijke handeling. Een praatje bijvoorbeeld, een vorm van ontmoeting. “Je moet eigenlijk erg kordaat zijn in dit vak”, verzucht zij weleens, “De meeste collega’s zijn kordater dan ik. Die lukt het wel om de vaak ellenlange rij klanten - of is het toch cliënten? - er doorheen te jassen in de ver van de vloer geplande tijd.” De vrouw is niet zo kordaat. Zij neemt iets meer tijd, waardoor haar dienst standaard uitloopt. En op Nieuwjaarsdag dus nog wat meer dan anders. Ik vind dat mooi. Als ik zo ver ben hoop ik op iemand als de vrouw.
“De mensen voelen zich vaak erg alleen op feestdagen”, zegt ze, “ze zijn niet meer mobiel genoeg om op visite te gaan en ze krijgen maar weinig bezoek. Of soms helemaal niet.” Mevrouw Jansen klaagde, dat ze dit jaar maar twee ansichtkaarten had gehad. “Vroeger kreeg ik er wel vijftig”. Haar dressoir oogde dan ook akelig leeg. Mevrouw de Vries heeft van haar zoon een mobiel gekregen, eentje met grote toetsen. Zodat ze kunnen appen. “Dat is veel makkelijker mam en het scheelt een hoop tijd”, had hij gezegd. “Hij houdt niet zo van bellen”, had mevrouw uitgelegd. Zij snapte alleen nog steeds weinig of niets van het appen. Of de vrouw even wilde helpen. Neef J (met een hartje en een duim) had een bericht gestuurd. ‘GN, oma!’, luidde het bericht. “Wat betekent GN”, vroeg mevrouw de Vries zich af. De vrouw dacht, dat het wel eens Gelukkig Nieuwjaar zou kunnen betekenen. Nichtje E (met drie hartjes en een kussend mondje) stuurde een soortgelijk bericht. ‘BW, oma!’. Mevrouw de Vries had haar vragend aangekeken. “Beste wensen’, opperde de vrouw. Mevrouw de Vries had blij gelachen. “Lief van ze”. Ze had beiden een berichtje terug gestuurd. ‘Lll B Va’ schreef zij naar de een. En naar de ander ‘Lii G ro O ma’. “Mijn zoon zegt dat die toetsjes groot zijn, maar ik vind ze erg klein”. Ze moest een beetje lachen.
“En heeft u nog wat van uw zoon gehoord?”, had de vrouw gevraagd. “Nou, die heeft wel gezegd dat zijn wensen op Facebook stonden en ook op dat andere, iets met Insta.. Maar dat heb ik helemaal niet. Dus, ja..” “Ik vond het vroeger toch leuker”, zei ze en ze keek er een beetje treurig bij. Met haar oude, slechtziende ogen. Maar de vrouw moest dringend weer verder. Naar de volgende klant. Of is het toch cliënt?
Jos Huibers
jos.huib@icloud.com