Gelijkvloers instappen als mijlpaal voor reizen met een beperking

GORINCHEM Een nieuwe stap voor het nieuwe Station Gorinchem is voltooid. Zo werd vrijdag de laatste tegel van perron 1 gelegd door gedeputeerde Floor Vermeulen, wethouder Joost van der Geest van de gemeente Gorinchem en regiodirecteur Helga Cuijpers van ProRail. ,,Momenteel is Gorinchem al een prachtig station, maar we gaan er een nog mooier station van maken. De eerste grote stap is vandaag gezet door letterlijk en figuurlijk een steentje bij te dragen," vertelt Luuc de Grote, projectmanager bij ProRail. Het leggen van deze kleurrijke laatste tegel is de eerste mijlpaal in een compleet vernieuwd Gorinchems station dat er niet alleen een stuk netter uit moet komen te zien, maar voornamelijk op de schop gaat om het openbaar vervoer voor iedereen toegankelijk te maken.

door Kevin de Bruin

De provincie Zuid-Holland, gemeente Gorinchem en ProRail zijn blij met deze symbolische tegel. ,,Het station is één van de plekken waar je de stad als eerste binnenkomt en het is goed dat dit probleem wordt aangepakt. Als je aan de voorzijde uitstapt dan heb je nog een mooie stationshal voordat u naar onze prachtige historische vesting gaat. Stapt u daarentegen momenteel op perron 2 uit, dan kan dat alleen als u goed ter been bent", vertelt Joost van der Geest. Alle partijen maken duidelijk zich hard te willen maken om daar verandering in aan te brengen. ,,Dit is de eerste stap en we moeten blijven investeren in verbeterd treinvervoer hier in de regio," vertelt Floor Vermeulen trots.

Maar ondanks dat er nu een dat er nu een feestvreugde heerst, is dit pas de eerste duidelijk zichtbare stap in een dossier dat een lange tijd een groep mensen hoofdpijn heeft bezorgt. Iedereen die slecht ter been is moet nu eerst hulp vragen van een steward. In sommige gevallen moesten mensen zelfs eerst naar Arkel afreizen, omdat het op dit station wel mogelijk was om zelfstandig op de trein te kunnen stappen. Emmy den Heijer, voorzitter van het Gorinchems Platform voor Gehandicaptenbeleid, zit zelf in een rolstoel en merkt dat zijzelf en anderen hinder ondervinden wanneer ze gebruik willen maken van openbaar vervoer. Eerder mobiliseerde ze al tweehonderd mensen om te tonen hoe groot nu eigenlijk het probleem is. ,,Een trein moet elk kwartier kunnen rijden en wanneer ze je niet snel genoeg in die trein kunnen krijgen dan kan het zo zijn dat je op een station moet blijven staan," vertelt Emmy den Heijer. ,,Je voelt je soms echt opgejaagd."

Zeven jaar geleden heeft ze al aangekaart dat er de nodige aanpassingen aan het station moesten worden gedaan om het vervoer voor iedereen toegankelijk te kunnen maken. Zelf zit Den Heijer ook in een rolstoel en daardoor heeft ze zelf moeten ervaren dat het voor haar en anderen onmogelijk is om het perron zelfstandig te bereiken. Een hele tijd heeft ze het gevoel gehad niet gehoord te worden en tegen een muur te praten wanneer ze adviezen gaf rondom het nieuwe station. ,,Ik vind het ontzettend jammer dat het zolang heeft geduurd, zeker na al onze acties om het tweede perron toegankelijk te houden en het recht op overpad te houden," vertelt Emmy den Heijer. ,,Er is na onze actie in 2011 beloofd dat er zo snel mogelijk een toegankelijk station zou komen. Het lag niet in de verwachtingen dat dit 2018 zou worden en het is ook spijtig dat we nu zeven jaar verder zijn."

Toch geeft Den Heijer aan dat ze blij is dat er nu wat wordt gedaan. ,,Als je al zo lang iets probeert te bereiken, dan heb je soms het gevoel niet gehoord te worden. Ik was dan ook blij dat door de gemeente alle inzet van het gehandicaptenplatform van Gorinchem ook werd benoemd." Zo glunderde Den Heijer even toen haar naam viel tijdens de toespraken die werden gegeven, voordat de laatste tegel van perron 1 werd gelegd. Vrijdag had ze echt even het gevoel dat al die tijd dat ze al aan de bel trok, uiteindelijk zichzelf uitbetaalde. Wanneer alles volgens de huidige plannen verloopt, blijft Emmy tevreden: ,,Naar verwachting van mijzelf en het platform voor gehandicapten zullen adviezen die we in de toekomst aandragen ook mee worden genomen bij de uitvoering van een station dat voor iedereen toegankelijk is. Ook voor mensen met een beperking, zoals het verdrag van de Verenigde Naties aangeeft." Dit verdrag uit 2016 zegt dat iedereen met een beperking recht heeft om zelfstandig aan de samenleving deel te kunnen nemen. In de praktijk blijkt dit lastig.

Tijdens die zeven jaar waren velen in beweging om dat probleem te verhelpen. Floor Vermeulen van de provincie Zuid-Holland vertelt: ,,Er zijn altijd al wel veel onderhandeling geweest, maar het was lastig om voor iedereen toegankelijk vervoer te regelen. We hebben met veel gedoe en ook een mislukte aanbesteding te doen gehad. Daarnaast hebben we de oprechte vraag gesteld: hoe gaan we alle nieuwe plannen betalen. Ik vind het terecht dat hier over na werd gedacht want je wilt niet midden in het project met extra rekeningen of een mislukte aanbesteding te maken krijgen." Ook wethouder Joost van der Geest is het er mee eens dat het eigenlijk te lang heeft geduurd voor er veranderingen kwamen. ,,Je wilt als gemeente gewoon dat iedereen kan deelnemen. Het is niet alleen voor het gehandicaptenplatform maar eigenlijk voor heel de gemeente goed dat het gebeurd. Mensen hebben keihard geknokt om het voor elkaar te krijgen. Het is een financieel- en bouwtechnisch een uitdagend project, dus ik vind het wel knap dat het met zoveel partijen uiteindelijk wel gelukt is."

Wanneer het complete bouwproject is afgerond zouden mensen met een functiebeperking ook in staat moeten kunnen zijn om zelfstandig richting Dordrecht of Geldermalsen af te reizen. Den Heijer: ,,Dit is erg belangrijk. Onze beperkingen willen we liever geen handicap noemen, want het is pas een handicap als je er zelf niet mee om kunt gaan. Als je zelfstandig op de trein kunt stappen, voelt dat als een overwinning." Nu zetten ProRail, de gemeente Gorinchem en de provincie Zuid-Holland zich dan ook in om deze mensen te helpen door direct naar een volgende mijlpaal toe te werken: een nieuw stationstunnel. De nieuwe reizigerstunnel moet een stuk toegankelijker worden doordat deze wordt voorzien van een lift. Ook wordt perron 2 verwijdert. Er wordt tevens een nieuw perron aangelegd, welke via en hellingbaan en een trap toegankelijk moet worden vanaf de Haarwijk-zijde.

Uiteindelijk zien de gemeente en ProRail voornamelijk de toekomstige nieuwe tunnel als een echte aanwinst voor het nieuwe station. ,,De verbinding tussen de Haarwijk en het centrum is nu een klein donker tunneltje, maar wordt straks een mooie, veilige, verlichtte en toegankelijke tunnel," vertelt Van der Geest. Ook Helga Cuijpers is blij dat het aanpassen van die tunnel nu op de agenda is gekomen: ,,Ik weet nog de allereerste keer dat ik hier op het station kwam. Ik liep door dat tunneltje en ik had prijs, want er liep een moeder met een kind en kinderwagen. Dat ging natuurlijk heel moeilijk. Terwijl ze door die tunnel strompelden zegt die dochter: 'het is wat mama, je stoot hier bijna je hoofd." Voor haar was dit het levende voorbeeld wat er allemaal aan het station moest worden aangepast.

De verbouwing ging deze maand van start en ProRail verwacht dat het ongeveer een jaar zal duren voor ook de nieuwe tunnel is aangelegd en dit hele project kan worden afgerond.