Bert van den Berg op de Grote Toren van Gorinchem
Bert van den Berg op de Grote Toren van Gorinchem Bas 't Hoen
Mensen maken de stad

Gorinchemse torengids Bert van den Berg: ‘Ik laat mensen het uitzicht over mijn geboortestad zien’

27 juli 2021 om 15:36 Mensen Mensen maken de stad

GORINCHEM Hij heeft van zijn leven meer in Delft in de kroeg gezeten dan in Gorinchem, ook al is hij er geboren en getogen, vertelt een vrolijke Bert van den Berg. ,,Dat komt omdat ik er nooit gewerkt heb. Als ik dan eenmaal thuis kwam had ik geen zin meer om de stad in te gaan. Dus ik voel me hier niet zo diep geworteld.” Maar toch houdt hij van zijn geboortestad, en doet niets liever dan die aan anderen laten zien als hij boven op de toren staat van de Grote Kerk. 

door Levien Vermeer

Na zijn pensionering zocht hij naar een zinvolle tijdsbesteding. ,,Ik heb altijd achter een bureau gezeten. Dus ik wilde graag naar buiten, bewegen en actief bezig zijn.” Toen hij de vacature van het Vrijwilligerssteunpunt voor een torengids zag heeft hij onmiddellijk gereageerd. ,,Ik werd verwezen naar de VVV, want zij plannen de torengidsen in. We zijn op het moment met z’n vijven.” Hij kreeg het ‘Grote Torenboek’ cadeau, geschreven in opdracht van de gemeente door Ton Peters, met foto’s van Marcel Köppen, over de restauratie van de toren in 2006/2007. Daarmee kon hij zich verdiepen in het gebouw waarover hij verhalen zou gaan vertellen. Maar, zegt Bert: ,,Voor mij is dat niet genoeg, ik wil nóg dieper graven.” Dus is hij meer documentatiemateriaal gaan verzamelen en heeft hij torens in andere plaatsen bezocht. ,,Ik was nieuwsgiering naar hoe andere torengidsen het doen.” Hij leerde vooral hoe hij het níet wilde aanpakken. ,,Ik heb een gids meegemaakt die te laat kwam, zonder zich daarvoor te excuseren, dat kan niet in mijn beleving. Ik vind het ook belangrijk dat je gelegenheid geeft tot het stellen van vragen. Het gaat er om dat je de gasten een leuke tijd bezorgt en je ze en passant misschien ook nog iets kunt leren.”

Skyline van Rotterdam

Op zaterdagmiddag neemt Bert mensen mee omhoog de toren in. De coronatijd heeft die activiteit een poos stilgelegd. Maar toen ging hij samen met zijn broer elk weekend de toren even op. ,,Dat gaf een gevoel van vrijheid om over de stad uit te kunnen kijken. Soms zagen we de zon achter de skyline van Rotterdam ondergaan.” Tegenwoordig kan er alleen een rondleiding gegeven worden op afspraak, en met een beperkt aantal personen. Bert gidst het liefst kleine groepen. ,,Als de groep groter is dan tien personen durft niemand wat te zeggen of te vragen.” Hij maakt allerlei mensen mee. ,,Er was eens een stel die de Rijnroute fietste van Zwitserland naar Rotterdam, en in Gorinchem even uit kwam blazen. Ik ontmoet ook veel geïnteresseerde arbeidsmigranten uit Polen en Tsjechië. Of middelbare scholieren uit Duitsland en Engeland die dan een uitwisseling hebben met een school hier.” Dat vindt hij het leukst, mensen rondleiden en ze het uitzicht boven laten zien. ,,Dat is nooit hetzelfde, de wolkenluchten en het licht zijn altijd anders, en soms komt er een regenbui aan. Dit werk verveelt nooit.”

Eén meter per jaar

Hij strooit met feiten en anekdotes uit het verleden, ondanks dat geschiedenis niet zijn favoriete vak was. Maar hij vertelt gemakkelijk en aanstekelijk, en met een kwinkslag. Tussen 1450 en 1517 is er een nieuwe toren gebouwd, omdat de oorspronkelijke door blikseminslag instortte. De bouw besloeg maar liefst 67 jaar. Bert zegt: ,,Dan vertel ik dat de toren tot aan het haantje 67 meter hoog is, en dat ze dus één meter per jaar verder kwamen.” Maar dat is een grapje, lacht hij. ,,In werkelijkheid heeft de bouw een tijd stilgelegen, omdat de toren is gaan zakken. Men heeft toen gewacht totdat hij uitgezakt was.” Over de restauratie van de toren wordt op de eerste rondgang, zoals een verdieping in een toren genoemd wordt, door middel van informatieborden uitleg gegeven. De rondleiding duurt ongeveer anderhalf uur. ,,Ik probeer het altijd zo uit te kienen dat we net voor het halve of hele uur bij de klokken uitkomen. Dan kan ik eerst iets vertellen voordat het carillon gaat spelen en de klok gaat slaan.” Er zijn 47 klokken in het carillon en 2 luidklokken in de toren. ,,Klokken slaan niet alleen, ze luiden en beieren ook”, legt hij uit. Omdat Bert graag buiten is, is hij ook nog vrijwilliger bij de Natuur- en Vogelwacht, waar hij wilgen knot, hoogstam-fruitbomen snoeit en fruit plukt. En vijf keer per jaar controleert hij een deel van het Vurense klompenpad. Je zou het niet verwachten, maar Bert heeft daarnaast nog tijd voor zijn hobby’s: stoomlocomotieven, wandelen, en vogels kijken, bijvoorbeeld in de Zouweboezem, de Biesbosch en de Oostvaardersplassen. ,,Dat is allemaal heel relaxed” zegt hij genietend. In de toren komt hij soms ook vogels tegen. ,,Duiven nestelen graag op de galmborden, daarom is er gaas voor gespannen, en toch lukt het ze nog, want aan een richeltje hebben ze genoeg.”


Wilt u meer informatie over vrijwillig torengids van de Grote Kerk in Gorinchem? Ga naar: www.mooigorinchem.nl

advertentie
advertentie