Replica van 17e eeuwse muselaer voor Hamelhuis

5 december 2011 om 00:00 Nieuws

Behalve dat het clavecimbel er mooi uitziet, klinkt het instrument ook geweldig en waan je je bij de eerste klanken een paar eeuwen terug in de tijd. Henk van Zonneveld, clavecinist, weet als geen ander hoe deze nagebouwde muselaer te bespelen. Aan burgemeester Piet IJssels de eer om als eerste de cd overhandigd te krijgen waarop Zonneveld op de muselaer muziek speelt uit de beginperiode van de Vereenigde Oost-Indische Compagnie. Als voorzitter van de stichting FOWW overhandigt de heer Klaui een fraai ingepakte stemvork aan Dick van Zanten (voorzitter Hamel Foundation) met als doel de muselaer een historisch verantwoorde plek te geven. En die plek is natuurlijk het Hendrick Hamelhuis aan de Kortendijk.

GORINCHEM - Een clavecimbel bouwen is geen sinecure. Het is Boudewijn Verhoef, ambachtelijk clavecimbelbouwer, gelukt om in 7 maanden tijd een replica te maken van een muselaer uit de 17e eeuw. Woensdagavond, 30 november werd in het museum dit mooie instrument door Verhoef met trots getoond. Als directeur van het museum complimenteert Rob Kreszner Verhoef met dit prachtige resultaat. door Inge Keppels

Tokkelinstrumenten zoals het clavecimbel waren enorm populair in de 17e eeuw. Op veel schilderijen uit de Gouden Eeuw staat een clavecimbel of muselaer afgebeeld. De oorsprong van dit barokinstrument ligt in Italië; aan het eind van de 16e eeuw werden aldaar de eerste exemplaren gebouwd. Nadien is dit instrument terecht gekomen in Europa waarbij voor de verdere ontwikkeling vooral Vlaanderen een grote rol gespeeld heeft. De beroemdste clavecimbelbouwers kwamen voort uit de familie Rückers. In Antwerpen is rond 1590 Hans Rückers in zijn atelier begonnen met het bouwen van tokkelinstrumenten van een uitzonderlijk hoge kwaliteit. De naam Rückers was een begrip. Deze muselaer is een instrument dat in 1643 gebouwd is door Andreas Rückers.

Het origineel bevindt zich momenteel in de kelders van het Haags Gemeentemuseum. Volgens Verhoef verkeert het in zeer slechte staat, ontbreken er essentiële onderdelen ofwel is het onbespeelbaar. ,,Ik heb van het originele instrument foto's gemaakt. Daarna alle maten genomen van de onderdelen die er nog zijn, zodat ik aan de hand van deze gegevens een tekening op schaal kon maken. Op die manier was het mogelijk om een kopie te bouwen, alles is uiteraard met de hand gemaakt." Aan het gebruikte hout worden strikte eisen gesteld. Niet elke houtsoort is geschikt. ,,Ik heb gebruik gemaakt van hout van de populier, de linde en van ebbenhout. Voor de toetsen is witbeen gebruikt, afkomstig van het schouderblad van een rund", aldus Verhoef. En uiteraard is papier gebruikt met het beroemde zeepaardmotief.

De nagemaakte muselaer is al met al een lust voor het oog. Op de deksel aan de binnenkant staat de Latijnse tekst DVLCI SONVM REFICIT TRISTIA CORDA MELOS hetgeen betekent 'zoete klanken van mijn instrument doen het trieste hart opfleuren'. De muselaer staat momenteel nog in het museum en zal na de opening van het Hamelhuis aldaar te bewonderen zijn.

Voor meer informatie: www.stichtingtoets.nl of ga naar www.hamelhuis.nl. De cd is verkrijgbaar in het museum en in het atelier van Boudewijn Verhoef, Stichting TOETS, Buiten de Waterpoort 6a in Gorinchem of stuur een mail naar bafm.verhoef@hetnet.nl.