'Gorinchem, een ruwe diamant in vestingland'

GORINCHEM - ,,Gorinchem, een ruwe diamant in vestingland. Ja, dat is eens een andere kreet, dan de bekende parel aan de rivier. Met diamant refereren we niet alleen aan de puntige vorm van de vestingplattegrond van de binnenstad, maar willen daarmee ook benadrukken, dat Gorinchem op het gebied van vestingwerken ook van grote cultuurhistorische waarde is voor Nederland en daarbuiten. Met ruwe diamant, willen wij erop wijzen, dat de kantjes van de diamant gepolijst dienen te worden, zodat hij weer sprankelt en daardoor de aandacht krijgt, die hij verdiend," aldus Hugo Ouwerkerk namens de Werkgroep Vesting Gorinchem.

Na het Kanjerproject is het wat stil geworden rond de vestingwerken. Er zijn nog wel een paar mooie kanonnen neergezet en de VVV timmert wel aan de weg met de marketing kreet Vestingdriehoek, maar eigenlijk is er toch maar weinig aandacht voor specifiek, de vestingwerken. Met dat gevoel is Hugo Ouwerkerk in het voorjaar een Facebook pagina Vesting Gorinchem begonnen. Het blijkt, dat wanneer men een berichtje over de vestingwerken ziet, er toch flinke interesse is, er zijn 227 volgers.

Een stel geïnteresseerden in vestingwerken hebben elkaar via deze Facebookpagina gevonden. Samen zijn zij gestart met de Werkgroep Vesting Gorinchem. De werkgroep bestaat nu uit 4 leden en 3 aspirant leden. Nog enkele personen denken erover, om toe te treden. De doelstelling van de werkgroep is om meer over de vestingwerken te weten te komen. Deze kennis te delen op internet, met de gemeente Gorinchem en met verenigingen en instanties, welke ook met de Gorinchemse geschiedenis bezig zijn.

,,Wat Gorinchem juist heel bijzonder maakt, is dat het de grootste stad in Nederland is, die nog geheel omsloten is met vestingwallen. Met een bijna intact grondplan volgens het Oud Nederlandse Vestingstelsel, uit het begin van de 80-jarige oorlog. Gorinchem heeft ook een aantal andere vrij unieke zaken, zoals bomvrije kruitmagazijnen uit een relatief vroege periode, een geweldige en prachtige Caponnière en de eerste in Nederland gebouwde kanonkazemat, volgens het V.I.S.*, welke als enige in Nederland, door een particulier bedrijf is bekostigd. En als eerste in de serie afwijkend is van alle later gebouwde V.I.S. kazematten.

Gorinchem verdient het dan ook, om meer belangstelling te krijgen, als vestingstad en veel beter mee te delen in de toenemende belangstelling voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Wat meer aanloop van bezoekers uit binnen- en buitenland zou ook weer een klein steuntje zijn voor de Gorinchemse horeca en winkeliers," legt Ouwerkerk uit.

Om dit te bereiken, dient Gorinchem zich veel beter als vestingstad te profileren, niet alleen spreekwoordelijk, maar ook letterlijk. Het grondwerk op de wallen kan (op daarvoor geschikte delen) weer onder profiel gebracht worden, zodat er een veel betere vestinguitstraling ontstaat en het voor het algemeen publiek en de jeugd beter inzichtelijk wordt, waarvoor de vestingwallen dienden en hoe het vestingsysteem werkte.

Ouwerkerk verduidelijkt: ,,Om de vestingwallen nog meer aantrekkelijk te maken, moeten we alle krenten in de pap, die we hebben, zichtbaar en beleefbaar maken. In deze tijd, waarin men een beetje verwend is met het beleven van allerlei spectaculaire attracties, is het belangrijk, dat er voor kinderen, jeugd en het algemeen publiek voldoende te zien is, om de aandacht vast te houden. Dus er mag hier en daar best nog wel een kanon bij, maar dan wel bij voorkeur in de juiste historische context, in een kanonopstelling voorzien van het juiste profiel en de originele inrichting, op de plek, waar die vroeger ook is geweest. Met wat opknapwerk aan de kanon kazemat en een aantal keren per jaar openstellen voor publiek, eventueel samen met de ondergrondse BB Kring Commandopost in bastion 10, heeft Gorinchem er twee attracties van formaat bij."

,,Als werkgroep van in vestingwerken geïnteresseerde vrijwilligers, willen we ons niet bezighouden met politiek. We leveren aan de gemeente Gorinchem wat technisch historisch onderbouwde ideeën aan. Wij zullen geen extreme ideeën indienen, maar op voorhand al rekening houden met natuur en cultuur. De gemeente Gorinchem kan dit wel, of niet gebruiken voor een weloverwogen vestingplan, waarna de politiek daarover kan oordelen. Dan hopen we dat daar een maatschappelijk verantwoord plan uitkomt. Wij hopen, dat wij als werkgroep een constructieve en besparende factor kunnen zijn," besluit Ouwerkerk namens de werkgroep.

Voor meer informatie: VestingGorinchem@xs4all.nl / www.facebook.com/vesting.gorinchem

Fotobijschriften:

1.De Caponnière

2.De steenen beer met twee monniken aan het Paardenwater.

3.18 ponders bij molen Nooit Volmaakt op bastion 1.

4.Bastion 8 en de voorverdediging met Galcis en Traversen buiten de Dalempoort.

5.Oefening van de vesting artillerie met de 10cm staal kanonnen op bastion 8 bij molen De Hoop.

6.De vestingwal onder strak profiel, vanaf molen De Hoop. Links is de voorverdediging te zien met Glacis, borstweringen en een Traverse heuveltje. Rechts zijn achter de bovenste borstwering geschut plateaus te zien.

7.Gorinchem plattegrond 1776. G = Glacis, 1 t/m 6 zijn Ravelijnen, waarvan 1 t/m 3 nu nog herkenbaar zijn.