Ton Graafland: 'Ik zal mijn patienten gaan missen'

GORINCHEM - Huisarts Ton Graafland neemt na 33 jaar afscheid van zijn patiënten. In 1981 nam hij de praktijk van de inmiddels overleden huisarts Sturm over. Op 6 oktober stopt hij er mee en draagt zijn praktijk over aan zijn opvolgster Corinne Lamers, waar hij het volste vertrouwen in heeft. Samen met De Stad Gorinchem blikt hij bij hem thuis openhartig terug op zijn 33-jarige carrière als huisarts in Gorinchem. Het begin, de veranderingen binnen zijn praktijk door de jaren heen, maar ook over de toenemende macht en bemoeienissen van zorgverzekeraars. ,, Ik maak me daar grote zorgen over", laat de langst zittende Gorcumse huisarts weten.

Door Geard Droog

,,Hij is een bekwaam arts." ,,Een mensen mens." ,, Hij neemt alle tijd voor je." ,, Is altijd in je geïnteresseerd," en, ,, hij is een aimabel en warm mens." Dat waren een aantal opmerkingen die De Stad Gorinchem optekende in de wachtkamer van huisarts Ton Graafland in de Voermanstraat. De geboren en getogen Rotterdammer, hij neemt eind deze maand afscheid van zijn patiënten, komt uit een medisch 'nest'. Zijn vader was medisch directeur van het Franciscus Gasthuis in Rotterdam, twee van zijn ooms waren eveneens actief in de geneeskunde, terwijl een neef een huisartsenpraktijk in Nijkerk heeft.

,,Ik zag mijn vader als jongeling wel eens met zijn flapperende witte jaspanden door het Franciscus lopen en dacht toen, dit wordt echt niet mijn voorland." Na zijn middelbare school besloot hij rechten te gaan studeren, maar daar kwam het niet van. Het werd uiteindelijk ontwikkelingseconomie. ,,Ik wilde iets voor de mensheid betekenen, maar kwam er vrij snel achter dat dit niet mijn droombaan zou gaan worden," begint Ton Graafland. ,,Te veel staatsbegrotingen, bruto nationale producten en winst maximalisatie. Dat was niet aan me besteed. Ik wilde iets met en voor mensen doen, dus werd het uiteindelijk toch een studie geneeskunde aan de toenmalige Gemeentelijke Universiteit, nu de UvA, in Amsterdam."

,, Aan de keuze voor Amsterdam zit wel een verhaal vast," gaat hij verder. ,,Mijn zus woonde in Amsterdam, in de periode van de Maagdenhuis bezetting. Ik had haar een keer aan de telefoon, hoorde veel tumult en op de achtergrond, politiepaarden galopperen. Ik was direct om, mijn eerste spontane reactie was: 'in die stad ga ik mijn opleiding volgen'." In de Hoofdstad studeerde hij in 1980 niet alleen af als huisarts, maar ontmoette ook zijn vrouw Mily, met wie hij drie dochters en twee kleinkinderen kreeg.

,,De praktijken lagen in die periode niet voor het oprapen," gaat Graafland verder. ,,Wij zijn nog wel wezen kijken in het Friese Balk en Piershil in de Hoekse Waard, maar dat werd het toch niet. In die periode leefde je van de waarnemingen die je in diverse praktijken deed." Uiteindelijk kwam hij in 1981 terecht bij de Gorcumse huisarts Sturm. ,,Ik heb hem een brief gestuurd, maar die belandde waarschijnlijk in zijn lade. Tot mijn verbazing werd ik drie maanden later door zijn accountant gebeld en uitgenodigd voor een gesprek omdat Sturm had aangegeven te willen stoppen." Het klikte tussen beiden huisartsen en op 21 december 1981 om exact 00.00 uur draaide Graafland zijn eerste nachtdienst in Gorinchem. ,,Ik viel direct met mijn neus in de boter. Nog geen kwartier later ging de telefoon. Een bevalling. Ik herinner me de woorden van Sturm nog goed. 'Hier heb je de verlostas, ga er maar naar toe'."

Op 01 februari 1982 nam hij de praktijk op de Vlietlaan definitief over en verhuisde vijf jaar later naar het huidige adres op de Voermanstraat. In 33 jaar zag Ton Graafland veel veranderen binnen zijn praktijk. ,,De mensen zijn veel mondiger geworden," vervolgt hij. ,,Voordat ze op het spreekuur komen, hebben ze zelf al het een en ander op internet opgezocht. Ook het taakpakket van een huisarts is veel groter geworden. Behandelingen die vroeger in ziekenhuizen plaatsvonden, zoals zorg aan diabetes en chronische patiënten, vinden nu grotendeels in de huisartsenpraktijken plaats. Die hebben daardoor weer praktijkondersteuners in dienst moeten nemen, zodat ook het managementaspect om de hoek komt kijken. Ook de overgang van papier naar digitaal heeft voor enorme veranderingen gezorgd. Een huisarts is allang geen individualist meer."

Sinds drie jaar begeleidt hij huisartsen in opleiding aan de Erasmus Universiteit. In zijn eigen praktijk laat hij ze meedraaien om zo de geleerde theorie in praktijk te brengen. Een jaar geleden besloot hij een punt achter zijn huisartsenpraktijk te gaan zetten. ,,Een logische keuze, maar zeker geen eenvoudige," laat Graafland weten. ,,Ik zal mijn patiënten gaan missen. Bovendien komt het afscheid voor een aantal patiënten op een cruciaal moment, en dat maakt het voor mij nog moeilijker om afscheid te nemen." Toch kijkt hij met plezier terug op 33 jaar Gorinchem. ,,De betrokkenheid bij je patiënten is een groot goed. Je kunt als huisarts het lijden verlichten, mensen vaak genezen en altijd troosten. Ik kijk met dankbaarheid terug dat mensen zich aan me hebben toevertrouwd. Dat heeft me altijd enorm gestimuleerd. Huisarts zijn is voor mij meer dan alleen werk." De macht en bemoeizucht van zorgverzekeraars baart hem veel zorgen. ,,Dat is geen goede zaak en slaat te ver door. Soms heb ik het idee dat ze het liefst naast je in de spreekkamer willen zitten."

,,Ik ga me zeker niet vervelen. Ga met mijn vrouw veel reizen, heb eindelijk meer tijd voor mijn twee kleinkinderen en ga me weer op de muziek storten. Daarnaast heb ik nog boekenkasten vol leesvoer staan waar ik nog niet aan toe gekomen ben. Ook zou het zo maar kunnen dat ik taalcoach word voor mensen die inburgeren. Op het medisch vlak ben ik na 6 oktober voorlopig klaar." In zijn opvolgster, Corinne Lamers, heeft hij het volste vertrouwen. ,,Corinne heeft al in Gorinchem en Leerdam gewerkt. Ik vertrouw haar met een gerust hart de zorg voor mijn patiënten toe," besluit Ton Graafland.

Op zaterdag 27 september neemt hij in Hotel Gorinchem afscheid van zijn patiënten. Een gift voor 'artsen zonder grenzen' vindt hij het ultieme afscheidscadeau.