Ingezonden

Herinneringen aan de Watersnoodramp in februari 1953

In 1951 deed ik eindexamen op de middelbare school en trachtte toen een baan te vinden. Regelmatig kreeg ik te horen je had beter een vak kunnen leren. Ik besloot toen om me vrijwillig aan te melden bij de luchtmacht waar ik in januari 1952 in dienst trad en een contract tekende voor zes jaar. Na een basis opleiding van drie maanden als militair werd ik overgeplaatst naar de Radio Radar school in Schaarsbergen voor de opleiding radio en radar monteur. Het was een goede opleiding waar ik in mijn verdere leven veel voordelen van heb gehad.

Het weekend van 1 februari '53 was ik thuis en ging zoals gebruikelijk de zaterdagavond naar mijn toenmalige vriendin, nu mijn echtgenote, die op het Wilhelminaplein woonde. Toen ik tegen twaalf uur naar huis wandelde in de Boerenstraat was het langzaam maar zeker noodweer geworden en waaiden de dakpannen van het dak. Geen moment dacht ik er aan dat er in Zeeland en het zuidwesten van Zuid Holland een ramp op komst was.

Zondagmorgen werd ik om 07.00 uur door mijn moeder gewekt die mij vertelde dat er grote overstromingen waren in zuid westelijk Nederland en dat alle militairen werden gesommeerd terug te keren naar hun legerplaatsen dus stapte ik in de trein naar Arnhem en vandaar verder met de bus naar Schaarsbergen. Daar aangekomen kreeg onze klas de opdracht radio zend en ontvangst apparatuur uit de klaslokalen gereed te maken voor transport naar het rampgebied. In de middag kwamen er enkele grote GMC trucks uit Duitsland bemand met Amerikaanse chauffeurs waar wij alle zendapparatuur in moesten laden. Na een lange rit kwamen wij laat in de avond in Dinteloord aan waar wij alles moesten overladen in vissersboten en we op weg gingen naar Oude Tonge op Goeree Overflakkee. We wisten toen gelukkig nog niet wat ons stond te wachten en dachten het zal wel meevallen.

Het was inmiddels maandag geworden en in de vroege ochtend uren, het was nog donker, kwamen we aan in Oude Tonge. Ook toen dachten we weer het valt wel mee immers aangemeerd in de haven bleek dat de kades droog waren. Twee zendstations werden uitgeladen en we kregen opdracht om in het gemeentehuis direct aan de haven een zendstation op te zetten en andere klasgenoten werden met de vissersboten naar andere noodgebieden vervoerd om ook daar zendstations op te zetten zodat er ondanks het uitvallen van het telefoonnet toch gecommuniceerd kon worden. We werden ingekwartierd in het gemeente huis en kregen permissie om twee uur rust te nemen. Inmiddels was de dag aangebroken en zagen we dat er toch wel veel schade was in Oude Tonge, hoeveel werd pas enkele dagen later duidelijk.

Er waren inmiddels ook marine militairen aan gekomen die de opdracht kregen om de doden te bergen die soms nog in hun huizen waren en her en der in het water dreven. Al snel werden aan de haven in een opslagloods de eerste slachtoffers binnen gedragen en tegen de avond waren er al meer dan vijftig slachtoffers geborgen. We hadden al snel een verschrikkelijke ervaring te verwerken. Er landde een Engelse luchtmacht helikopter op de kade. Korporaal Polanen, een landmacht militair, liep er naar toe terwijl zowel de hoofdrotor als de hekrotor nog draaiden. Er werd hem toegeroepen om er vandaan te blijven maar door het lawaai van de rotors hoorde hij dit niet en liep recht op de hekrotor af. De afloop zit nog steeds diep in mijn geheugen gegrift een gedeelte van zijn hoofd werd eraf geslagen en hij was dus op slag dood.

Inmiddels werden er steeds meer slachtoffers in de opslagloods binnengebracht en na enkele dagen waren het er al meer dan honderd. Er werd, daar de begraafplaats onder water stond, een speciale begraafplaats ingericht en daar werden zij na identificatie begraven. Aan het hoofd van de begraafplaats ligt Korporaal Polanen.

Daar er maar twee man nodig waren om het radiostation te bemannen werd de rest ingezet bij het lossen van aardappels, melk en andere levensmiddelen en hand- en spandiensten te verlenen bij allerlei karweien. We zijn daar twee weken gebleven en gingen toen weer terug naar Schaarsbergen. Pas later hoorden wij dat er in Oude Tonge meer dan tweehonderd slachtoffers waren.

Het is voor mij een bijzondere maar afschuwelijke ervaring geworden in mijn leven die ik goed heb kunnen verwerken en kunnen afsluiten. Als ik op Flakkee ben ga ik altijd even naar de begraafplaats en sta dan even stil bij het graf van Korporaal Polanen, de slachtoffers uit Oude Tonge, en denk dan weer terug aan die verschrikkelijke dagen die wij toen hebben beleefd.

Gorinchem, januari 2013

Henk Kuijpers