Bij mij thuis in Boekhandel De Mandarijn

GORINCHEM Op 4 oktober gaat de Kinderboekenweek van start met het thema ‘Bij mij thuis’. Tijdens deze week – die gelukkig langer is dan een week – viert Boekhandel De Mandarijn tien dagen lang feest met prachtig uitgegeven kinderboeken. Het woord Thuis kan verschillende betekenissen hebben. Door middel van boeken/verhalen komen de diverse vormen aan bod zoals bijvoorbeeld thuissituaties in andere landen.

Al tientallen jaren herkennen we in Dit is in Bethlehem de vaste plek van De Mandarijn, de plek waar boeken zich thuis voelen. Ook de huidige eigenaren, Emmy van Ingen en Inge Keppels voelen zich daar thuis. Wie hebben zich nog meer thuis gevoeld in dit pand?

Lakenkoper Hessel van Est wordt vaak, maar onbewezen, genoemd als eerste bewoner. Zeker is dat vanaf 1580 het huis in bezit is van Jacob Vervoorn Reyersz. Eind 1616 gaat het voor ƒ4350 over aan tinnegieter Sander Michielsz. Zijn weduwe verkoopt het twaalf jaar later aan korenkoper Lieb ter Lau Jansz. Vervolgens komt het pand in 1646 in bezit van chirurgijn mr. Joachim de Heyde. Vanaf dan hangt meer dan 80 jaar een scheerbekken aan de gevel die duidelijk maakt dat er een chirurgijnspraktijk gevestigd was. De laatste chirurgijn is Johannes van Maerten die het pand aankoopt voor de veel lagere prijs van ƒ800. 

MODERNISERING

Schoonzoon Peter van Herwijnen wordt in 1728 voor lange tijd eigenaar. Zijn zoon Lambertus draagt het weer over aan banketbakker Christiaan Hendrik Phijffer. Met name door een grondige modernisering van het huis stijgt de waarde van het pand weer naar ƒ3000. 

De modernisering heeft verregaande gevolgen voor de gevel. De kleine 16e-eeuwse kruiskozijnen van de 1e en 2e verdieping maken plaats voor veel grotere schuiframen. De banketbakkerij krijgt een winkelpui en grote vensters. De banketbakker woont samen met zijn nicht en echtgenoot Adrianus Johannes Nissen boven de winkel. Na het overlijden van haar oom verkrijgt de nicht het huis in 1827. Tevens mogen Nissen en zijn zoon Hendrikus Nicolaas, bij Koninklijk Besluit, de naam Phijffer voor hun eigen naam zetten. De zoon verplaatst de banketbakkerij uiteindelijk naar het hoekpand op de Grote Markt / Tinnegieterstraat. 

BEROEMDE CITROENBALLEN

De zoon overlijdt in 1874 waarna de weduwe in het pand blijft wonen. Ze zet de zaken voort met de winkel in koloniale waren en comestibles (fijne eetwaren). De winkel is in trek bij de jeugd vanwege de beroemde citroenballen. Op de toonbank van de knusse winkel staat een wit geschilderd houten engeltje met een gasvlammetje boven het hoofd. De weduwe overlijdt in 1909 en komt er een einde aan de verkoop van lekkernijen. De erfgenamen laten het pand per opbod verkopen. 

Enige Gorcumers zien de waarde van het pand. Ze zijn bang dat het pand wordt gesloopt. Om dit te voorkomen wordt de vereniging Oud-Gorcum opgericht met het doel dit huis te kopen en het te behouden. Na aankoop wordt het pand gerestaureerd en worden de grote ramen verwijderd en weer kleinere kruiskozijnen met glas in lood herplaatst. Het pand wordt door Oud-Gorcum ingericht als museum dat haar deuren opent in 1912. 

Het onderhoud van het pand én de exploitatie van het museum wordt de vereniging te duur. Daarom komt het pand in 1980 in handen van de gemeente die zich verplicht het pand goed te onderhouden en de vereniging een plek te geven voor het exposeren van de collectie. Het museum blijft in het pand tot 1995 waarna het naar zijn huidige plek verhuist aan de Grote Markt. De begane grond is vanaf 1995 de plek voor de boekhandel De Mandarijn.

De komende maand staan er tal van activiteiten gepland:

Donderdag 5 oktober – Lezing Dick Kits over mantelzorg en dementie

Dinsdag 10 oktober – Ilja Leonard Pfeijffer komt zijn boek ALKIBIADES signeren (16.00 – 17.30 uur)

Zaterdag 14 oktober - Martijn Brouns komt zijn geweldig uitdagende spel The Hunstman Society spelen.

,,THUIS in DE MANDARIJN, we heten u van harte welkom.”