Gorinchem worstelt met inkomenstoets voor huishoudelijke hulp

GORINCHEM Vooruitlopend op landelijke wetgeving wil de gemeente Gorinchem een inkomenstoets invoeren bij het aanvragen van huishoudelijke ondersteuning vanuit de WMO, om zo het aantal aanvragen in te perken. Dat blijkt minder simpel dan gedacht, juist vanwege landelijk ontbrekende wetgeving kan na afwijzing met succes bezwaar gemaakt worden. Volgens meerdere partijen gaat Gorinchem met een inkomenstoets haar boekje te buiten, maar andere gemeenten besloten wel tot een inkomenstoets, zoals de gemeente Altena.

Sinds de invoering van het abonnementstarief kan iedereen huishoudelijke hulp aanvragen vanuit de WMO. Ook mensen die door hun inkomen ook zelf een particuliere hulp in kunnen schakelen. Door het ontbreken van die inkomenstoets is de vraag naar hulp explosief gestegen en ontstonden wachtlijsten. Gorinchem besloot daarop om de hulp van twee uur per week terug te schakelen naar drie uur per twee weken. Nu wil ze ook een inkomenstoets invoeren, maar loopt daarmee vooruit op de landelijke wetgeving. 

Rechtsongelijkheid

De toon in de discussie werd gezet door Tom van der Meijden (D66). Hoewel hij voorstander is van het landelijke beleid tot invoering van de inkomenstoets, noemt hij het raadsvoorstel in strijd met de huidige wetgeving en bestempelt het als inkomenspolitiek. ,,Het is schokkend dat rechten van burgers zo met voeten worden getreden. Hoe kunnen we verwachten dat burgers zich aan regels houden, als de overheid zich zelf niet aan de wet houdt.” Hij vond een medestander in Joost van der Geest (CDA) die het voorstel eveneens strijdig met wet- en regelgeving noemde. ,,Het is een worsteling, maar we hebben dit al eerder voorspelt, het leidt tot rechtsongelijkheid.” Laura Pellikaan van Democraten Gorinchem noemde eveneens de worsteling met schrijnende situaties door lange wachtlijsten. Toch vond ze de inkomenstoets niet het goede spoor, omdat het mogelijk calculerende inwoners voordelen biedt bij het maken van bezwaren tegen een afwijzing. 

Bescherming

Anselm Krol (SGP/ChristenUnie) had een andere mening en vroeg om lef van de gemeente om toch de inkomenstoets door te voeren, ook al loopt de gemeente daarmee risico op bezwaren tegen afwijzing. Wethouder Eva Dansen stelde dat juist ter bescherming van de zwakkeren en de schaarste in huishoudelijke hulp ze wel buiten die lijntjes wilde kleuren. ,,We kunnen in gesprekken bij de aanvraag mensen op vrijwillige basis wijzen op hun inkomen, we willen zeker geen rechtszaken tegen afwijzingen.” Ze wees daarbij op gemeenten zoals Altena, Leusden en Krimpen aan den IJssel waar de inkomenstoets is ingevoerd en geen weerstand ontstond bij inwoners. Volgens de wethouder is het niet opstellen van een beleidsregel voor de inkomenstoets vooral lastig in de uitvoering, medewerkers weten immers niet wat het inkomen van een aanvrager is zonder zo’n toets.

Vrijwillige basis

Inspreker Emmy den Heijer van het Gehandicapten Platform Gorinchem toonde zich wel positief over het voorstel en was teleurgesteld in de raad. ,,In andere gemeenten kan het wel, ik proef hier weinig begrip bij de raad. De gemeente is al van twee uur per week teruggegaan naar drie uur per twee weken, dat heeft geleid tot veel irritatie.” Ze noemde de discussie beschamend. Raadslid Van der Geest zag mogelijk wel kansen om aanvragers op vrijwillige basis te laten afzien van huishoudelijke hulp vanuit de WMO en vroeg de wethouder hier mee aan de slag te gaan. Maar ook dat blijkt in de praktijk lastig zonder inkomenstoets. Niet alleen voor bewoners die bereid zijn af te zien van huishoudelijke hulp voor het abonnementstarief, maar wanneer is een bezwaar hiertegen voldoende als de gemeente niet bereid is naar de rechter te stappen? ,,Hoe hard moet iemand terugblazen om de aanvraag toch te accepteren”, zo vroeg hij zich af, terwijl hij wees op de rechtsongelijkheid. 

Urgentie

SP’er Arien van Houwelingen drong aan om de beleidsregel wel aan te passen, vanuit de urgentie. ,,Het doel van de regeling is belangrijker van het risico”. Omdat de commissie Beraad & Advies nog met veel vragen bleef zitten, drong ze aan op een extra vergadering, alvorens te besluiten over het voorstel in de gemeenteraad van 20 april.